Sathi Kaplamalı Üstyapı Tasarımında Mekanistik Yaklaşım
Loading...
Date
2022-11-22
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
4th International Conference on Applied Engineering and Natural Sciences
Abstract
Üstyapı tasarımında, servis yüklerindeki çeşitlilikler, malzeme karakteristiklerindeki belirsizlikler,
yağış ve sıcaklık gibi değişen çevre koşulları, coğrafi farklılıklar gibi karmaşık etkiler rol oynamaktadır.
Tasarı aşamasında, mekanistik-ampirik yöntemlerin kullanılması giderek artmakta, deneysel yöntemlere
dayanan birçok yaklaşım, yerini performans kriterlerinin olduğu mekanistik yaklaşımlara bırakmaktadır.
Birçok ülkede proje hazırlayıcı idare veya kuruluşlar, şartnamelerini bu yöntemlere dayandırarak
oluşturmaya başlamıştır. Ülkemizde de bu adaptasyon çalışmaları devam etmektedir. Bu yöntemler,
genellikle yüksek hacimli esnek ve rijit üstyapı modellerinde kullanılmakta, düşük hacimli sathi kaplamalı
üstyapı modellerinde ekonomik gerekçelerden ötürü kullanımı sınırlı tutulmaktadır. Bu çalışmada, sınırlı
olan bu çalışma bölgesine ışık tutmak için; sathi kaplamalı üst yapılarda kesit tasarımı, mekanistik bir
yaklaşımla ele alınmıştır. Bu amaçla, taban zemininin üst kısmındaki kalıcı şekil değiştirme miktarına
(compressive strain on the top of subgrade) bir sınır değer getirilerek (1 yıl sonunda erişilebilecek kalıcı
şekil değiştirme miktarı), taban zemini Esneklik Modülü (MR) ile Toplam Standart Dingil Sayısı
(TSDS)’nın alt-temel tabakası derinliğiyle olan ilişkisi araştırılmıştır. Bunun için KENLAYER
yazılımından faydalanılmıştır. Çalışma sonucunda; mekanistik tasarımda MR ve TSDS ile kesit değişkenliği
arasında kuvvetli bir ilişki olduğu görülmüştür. Ayrıca Tepki Yüzeyi Yöntembilgisi (TYY) yardımıyla bir
dizayn kataloğu geliştirilerek, ampirik yöntemlere alternatif bir çözüm sunulmuştur. Ekonomik bir
değerlendirmede ise, orta sınıf zemin MR değerlerinde mekanistik yöntemin, görece daha pahalı bir çözüm
sunduğu tespit edilmiştir.
Description
Keywords
Sathi Kaplamalar, Zemin Esneklik Modülü, Mekanistik Yol Tasarımı, Optimum Tabaka Kalınlığı, Kalıcı Deformasyon