(4TH INTERNATIONAL HUMAN AND SOCIAL SCIENCE RESEARCHES CONGRESS (ITOBIAD), 2021) ERARSLAN, CEMİL, Zeynep Narman
Beşeri sermaye, üretim faktörlerinin daha verimli kullanılmasını sağlayan bilgi, beceri ve
tecrübe gibi değerlerin üretime katılan işgücünde bulunmasını ifade etmektedir. Bu anlamda
beşeri sermaye, üretimi artırmaya yönelik yeteneklerin tamamını içermektedir. Sayıca yeterli
olsa bile kalkınmaya fayda sağlama açısından özellikle de gelişmekte olan ülkelerde görece
daha fazla önem arz eden beşeri sermaye kavramı, üretim faktörlerinin çıktı düzeylerini
yükseltmek için nasıl kullanılacağıyla ilişkilidir.
Beşeri sermaye düzeyleri, literatürde eğitim, sağlık ve kalkınmaya ilişkin indekslerle
ölçülmektedir. Bu bağlamda çalışmada öncelikle beşeri sermayeye ilişkin göstergelere ve
ölçümlerine yer verilmiştir. Beşeri sermayenin iktisadi büyüme üzerindeki etkisinin
incelendiği bu çalışmada, Türkiye’nin 1990-2017 dönemine ait yıllık verileri baz alınmıştır.
Çalışmada beşeri sermaye ile iktisadi büyüme arasındaki ilişki VAR modeli yardımıyla
incelenmiştir. Elde edilen bulgular Granger nedensellik, varyans ayrıştırması ve etki tepki
analizi neticesinde yorumlanmıştır. Test sonuçları, beşeri sermayenin iktisadi büyüme
üzerinde önemli bir etken olduğunu ortaya koymuştur.