Şîa Ricâl Tenkidinde Teopolitik Temayül Şiî hmed b. Hilâl el- bertâî’nin Nâsıbî ve Ğâlîlikle İtham Edilmesinin Tenkidi

Simple item page
dc.contributor.authorOktan, Yusuf
dc.date.accessioned2022-02-28T07:45:44Z
dc.date.available2022-02-28T07:45:44Z
dc.date.issued2021
dc.description.abstractBu makalede; Şîa tarafından Nâsıbî ve Gâlî olduğu ileri sürülen İbn Hilâl'in Şiî ricâl ilmin-deki yeri, rivayetleri ve kendisine yöneltilen ithamların sıhhati incelenecektir. Şîa ricâl il-minde râvilerin çeşitli sebeplerle tenkit edildiği görülmektedir. Bunlardan biri de imamlarınlanetlediği ve müntesiplerine onlardan uzak durulmasını emrettiği kişilerdir. Ancak, masum addedilen imamların lanetlediği bazı râvilerin rivayetlerinin Şiî hadis kaynaklarında yer al-dığı görülmektedir. Ahmed İbn Hilâl el - ʻAbertâî’de (ö. 267/880), birçok erken dönem rivâyetsenetlerinde yer alan ve imamların lanetlediği râvîlerden biridir. Şia'nın onuncu imamı Ali b. Muhammed el- Hâdi (ö. 254/868) ve on birinci imamı Hasan el - Askeri’nin (ö. 260/874) asha-bından olan İbn Hilâl, el -Asker i'nin gönderdiği iddia edilen mektupla lanetlenmiş ve Şiî yan-daşların ondan uzaklaşmaları emredilmiştir. İbn Hilâl, on ikinci İmam'ın sefiri Muhammed b.Osman’ın elçiliğini reddetmiş, böylece gâib imam Muhammed el - Mehdî tarafından da lanet-lenmiştir. İbn Hilâl, sonraki dönemlerde nâsıbî ve gâlîlikle itham edilmiştir. Bununla beraberbazı Şiî âlimler İbn Hilâl'i tevsîk etmiştir. Şîa'da Hz. Ali'den ve Ehl -i beyt'ten nefret etme ve onlara karşı öfke duyma anlamına gelen Nâsıbîlik, zamanla önce Ali'yi sonra Şia'yı da içinealacak şekilde kullanılmıştır. Nâsıbîlik, Şîa dışından Şîa'ya karşı bir tutum olarak da kabuledilmiştir. Gâlilik ise genellikle Şia'da bulunan bir inanç şeklidir ve bu tutumda imamlarakutsî yönler atfedilir. Bu tanımlar çerçevesinde İbn Hilâl’in ne gâlî ne de nâsıbî olduğu görül-mektedir. Şia'da râvinin mezhepten ayrıldıktan sonraki rivayetleri farklı değerlendirilmekte-dir. Bu nedenle İbn Hilâl'in mezhepten ayrılmadan önceki rivayetlerinin kabul edilebileceğisöylenmektedir. Bu tutumun muhtemel nedeni, İbn Hilâl gibi râvilerin Şiî hadis kaynaklarınaçok sayıda rivayet kazandırmış olmalarındandır. İbn Bâbeveyh ve Şeyh Sadûk, İbn Hilâl'in se-nette bulunduğu birçok rivayet nakletmişler, ancak bunlardan sadece birini tenkit etmişler-dir. Yine hicrî 4. asırda Nuʻmânî, el - Hazzâz, İbn Kavlaveyh ve Müfîd, İbn Hilâl'den birçok riva-yet nakletmişlerdir. Ancak bu rivayetlerin hiçbirinde İbn Hilâl'in durumundan bahsetmemiş-lerdir. Bu âlimlerin nazarında İbn Hilâl'in, nâsıbî veya gâlî olarak kabul edilmediğine bir işa-rettir. Hicrî 5. asırda Tûsî, İbn Hilâl'in gâlî olduğunu ve diniyle itham edildiğini ifade etmiştir.İbn Hilâl'in senedinde bulunduğu toplamda elli rivâyet nakletmiş, ancak bunlardan sadeceüçünü İbn Hilâl'den dolayı tenkit etmiştir. İbn Hilâl'in Şia'nın en kötü gördüğü nâsıbî ve gâlîolarak itham edilmesinin sebebi; muhtemelen döneminde yaşanan siyasi olaylarla ilgilidir.İbn Hilâl'in bu iki sıfatın gerektirdiği bir düşünceye veya eğilime sahip olduğu bildirilmemek-tedir. Şiî cemaat nazarında önemli bir yere sahip olan İbn Hilâl’in, Mehdî'nin ikinci sefirinikabul etmemesi müntesipler arasında fitneye yol açacağı açıktır. Bu durum, imamların yaz-dığı iddia edilen, İbn Hilâl'i lanetleyen ve ondan uzak durmalarını emreden tevkîʻlerle gideril-meye çalışılmıştır. Daha sonrasında ise Şia'nın kendisine en uzak gördüğü tavır ve düşünce-leri ifade eden Nâsıbî veya Gâlî olmakla suçlanmıştır. İbn Hilâl'in nâsıbî olduğu rivâyetini önceSadûk nakletmiştir. Tûsî ise hicrî 5. asırda İbn Hilâl'i gâlî olarak nitelemiştir. Çalışmada, İbnHilâl'in bu iki sıfatın gerektirdiği bir düşünce veya eğilime sahip olmadığı tespit edilmiştir.tr_TR
dc.identifier.urihttp://dspace.yalova.edu.tr/handle/1/90
dc.language.isotrtr_TR
dc.publisherCumhuriyet Theology Journaltr_TR
dc.subjectHadis, Cerh ve Taʻdîl, Şîa, Nâsıbî, Ğulât, Lanet.tr_TR
dc.titleŞîa Ricâl Tenkidinde Teopolitik Temayül Şiî hmed b. Hilâl el- bertâî’nin Nâsıbî ve Ğâlîlikle İtham Edilmesinin Tenkiditr_TR
dc.typeArticletr_TR
Files
Original bundle
Now showing 1 - 1 of 1
Thumbnail Image
Name:
Şîa Ricâl Tenkidinde Teopolitik Temayül Şiî Ahmed b. Hilâl el-Abertâî’nin Nâsıbî ve Ğâlîlikle İtham Edilmesinin Tenkidi.pdf
Size:
739.11 KB
Format:
Adobe Portable Document Format
Description:
Download
License bundle
Now showing 1 - 1 of 1
No Thumbnail Available
Name:
license.txt
Size:
1.71 KB
Format:
Item-specific license agreed upon to submission
Description:
Download
Collections
İslami İlimler Fakültesi