أثر قيمة الجمال والفنّ بين الحضارة الإسلامية والحضارة الغربية
Loading...
Date
2021-06-15
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Yalova İslâm Araştırmaları Dergisi
Abstract
İnsanların üzerinde ittifak ettiği birtakım beşerî ortak paydaların bulunduğu bilinmektedir. Aralarındaki farkları -bir tartışmaya mahal vermemek adına- göz ardı etmekle birlikte bunların bir kısmının bedenin, bir kısmının ise nefis ve ruhun ihtiyaçlarıyla alakalı olduğu söylenebilir. Bu ihtiyaçlar bazen örtüşebileceği gibi bazen de tamamen farklılaşabilir; o halde hangi ihtiyacın önceleneceği nasıl tespit edilecektir? Sanattaki öncelik bedenin ruha tâbî olması mıdır, yoksa ruhun bedene tâbî olması mıdır? Yahut bunların her birinin kendisine ait bir sanat türü mü vardır? Bu soruların cevabı da sanatın yönünü, çerçevesini ve sınırlarını belirler.
Bu önemli mesele, birincisi maddeden yola çıkarak hür bir imgeye dönüşen, ikincisi ise imgeyi maddi suretiyle çerçeveleyen birbirinden tamamen farklı iki yönelim arasındaki derin farkı ortaya koyar. Bunlardan birincisi İslam medeniyetindeki sanatı temsil ederken ikincisi ise Batı medeniyetinin sanatını temsil eder. İşte bu noktada bütün medeniyetlerin sanat yönelimleri arasındaki fark açığa çıkmaktadır.
İslam medeniyeti, hür bir imgelenmeye hizmet edecek şekilde kelimelerin şekliyle, harflerin tınıları ve dizilişleriyle ilgilenen çeşitli sanat dallarını ortaya çıkarmış, bunun yansıması mimaride ve yaşamın her safhasında tezahür etmektedir. Buna mukabil Batı medeniyetinin temsil ettiği sanatlarda bu durum önce resim, heykel ve tiyatro gibi sanat dallarına, devamında ise şehir mimarisine yansımıştır.
İkisi arasında bir mukayesede bulunabilmek içinse bir taraftan şekille, bir taraftan da içerikle alakalı amillerin işin içinde bulunması, aralarındaki uyumun, medlûlü ihtiva edişinin, sonucuna bağlanışının da hesaba katılması gerekmektedir. Böylece şekillerin görüntüsünün bilgisinin ve ruh ve nefisteki etkisinin dışına çıkılmış olmaz.
Description
It is known that there are some common denominators upon which people agree. It is possible to claim that some of these are related to the needs of the body while some others are related to that of the soul as well as the differences between them have been neglected in order to prevent any argument. These needs may either coincide with or totally differentiate from each other. So, how is it going to be determined which one is to be prioritized? Is it prioritized in the art that the body depends on the soul or that the soul depends on the body or each of these has its own branch of art? The answers of these questions will have detected the tendencies, frame and boundaries of the art.
This important issue puts down the huge difference between two completely unlike tendencies, one of them transforming into an independent image from the material and the other one framing the image within its material form. The first one represents the art concept of The Islamic Civilization while the latter represents the Western art concept. Herein the difference between the art tendencies of each civilization reveals.
The Islamic Civilization has brought out various branches of art in relation to the shapes of the words, the resonance in the letters and their sequence thereby submitting a service to an independent image and its reflection has become manifest in the architecture and all the other spheres of life. On the other hand, this case has reflected in the branches of art which the Western Civilization represents upon painting, sculpture, theatre and etc. at the first step and upon the urban architecture in the ongoing process.
In order to compare these two tendencies, the factors relating to both the form and the context have to be in the loop and it has to be considered that they have a harmony, that it includes the main claim and that it closes the sale. Thus, one cannot be out of the boundaries of the knowledge of the forms’ image and that of its effect upon the soul.
Keywords
Sanat, Hat, Mimari, Müzik, Oyma, Sarf, Nahiv, Aruz.
Citation
2 (2021): 296-327