Erken Dönem Şîa'da Rivâyetlerin Takıyyeye Hamledilmesi Üzerine Bir İnceleme
Loading...
Date
2021
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
Abstract
İmâmiyye Şîa’sında imâmların masum kabul edilmesi onların söz ve fiillerinin
şerʻi bir değer kazanmasına sebep olmuştur. Bu bağlamda teşekkül eden Şiî hadîs ve
fıkıh kitapları özellikle imâmların uygulamalarına ve beyanlarına dayanmaktadır.
Sonraki dönemlere intikal eden ve imâmların beyanlarını barındıran kaynaklarda
müteârız rivâyetlerin görülmesi bunların arasında teâruzu giderme uygulamasını
gündeme getirmiştir. Tearuzu giderme uygulamalarından birisi de takıyyedir.
Nitekim imâmlar kendi dönemlerinde birtakım sebeplerden dolayı takıyye yapmak
zorunda kaldıkları nakledilmiştir. Bu durumdaki rivâyetlerin müteârız olduğu bu
yüzden takıyyenin rivâyetlerde görülen ihtilafı giderme yöntemlerinden biri olduğu
iddia edilmiştir. Rivâyetleri takıyyeye hamletme uygulaması aslından mütekaddim
Şiî ulemâ arasında nadir bir uygulamadır. Ancak hicrî 5. asıra gelindiğinde ise Tûsî’nin
(ö. 460/1067) bu uygulamaya sıklıkla başvurduğu görülmektedir. Bu makalede erken
dönem Şîa’da rivâyetlerin takıyyeye hamledilme uygulamasının genel seyri ele alınarak Tûsî tarafından takıyyeye hamledilen bazı rivâyetlere mütekaddimûn Şiî
ulemanın yaklaşımı ortaya konmaya çalışılacaktır.
Description
Keywords
Hadîs, Şîa, Takıyye, Rivâyet, Tûsî